Saturday, March 17, 2012

Jezvit Misionarianchi Konknni Porompora Fuddem vhorpi Padri Pratap Naik



SON’VARANCHIM SUNGTTAM:

Jezvit Misionarianchi Konknni Porompora Fuddem vhorpi Padri  Pratap Naik

-Jose Salvador Fernandes

Az, Konknni bhaxechea mollar, konn-ui zhorun-morun Konknnicho vavr korta zalear, to Padri Paratp Naik oxench mhonnchem poddta. Tannem az meren Konknnintlean zo bhaxecho vavr kela, tea vavracho sumar, valor ani mol korunk konnachem-i mon unnem poddtolem.    

Padri Pratap Naik hacho zolm' Febrerache 24ver, 1951 vorsa, Kornattokantlea Udupi Vattarantlea Kundapura ganvant zalo. Junache 28ver, 1971 vorsa to Jezvit Sonvsthent bhitor sorlo. Padriponnachem purtem xikop kortoch, Abrilache 21ver, 1983 vorsa taka Padriponnachi Makhnni favo zali.
 Fador Pratap Naikan aplea 61 vorsanche pirayechea jivitant, 27 vorsam Thomas Stephens Konknni Kendrachi (TSKK) aplea jiva poros-ui chodd zotnay ghetli. Survatechim 16 vorsam tannem TSKK-acho  Administrador zaun-ui Konknnicho vavr kelo, ani uprantchim 11 vorsam to Kendracho ‘mudier thik’ oxe torecho Direktor aslo. Fattlim 25 vorsam, Konknni bhaxechi buniyad ghottmutt-mozbut ani okhondd korpi bhas-xastracho, sôdacho, xikxonnacho ani sonvskrutayecho goroz to vavr, tachea tankichea fuddariponnam khal hea Kendrant zalo. Az Gõyantlo ani Gõyam bhailo konn-ui monis, hea Kendrak Konknni bhaxechi tankichi, dittayechi ani zannar sonvstha mhonn polleta ani mandun gheta. Sod'deak Fa. Pratap Naik hea Kendracho Xikxonnik ani Sôd-vavracho Zodd-Direktor mhonn azun-ui vavurta.       

Xikxonnik mollar hea padrin aple monache huxarkayen 1976 vorsa Moisurchea Vidyapittantlean B.Sc.-chi podvi zoddli; 1976 vorsa Punechea Jnana Deepa Vidyapeeth-antlean B.Ph. podvi zoddli; 1979 vorsa Mumboichea Vidyapittantlean B.Ed. podvi zoddli; 1983 vorsa Punechea Jnana Deepa Vidyapeeth-antlean B.Th. podvi zoddli; 1985 vorsa porot Punechea Vidyapeeth-antlean M.A. panvddear Bhas-xastrachi podvi zoddli. 1987 vorsa, Konknni Lexicography: A Historical Survey and Critical assessment of Maffei (1883) hea vixoyacher sôd-vavr korun, tannem Punechea Vidyapittantlean Bhas-xastrant M.Phil. podvi zoddli. Zalear, 1993 vorsa, Format of a Konknni Bilingual Dictionary: Theory and Methodology vixoyacher purto sôd-vavr kelo, ani xikxonnacho unchlo mukutt mhonnlolea porim, Punechea Vidyapittantlean (University) taka Bhas-xastrant Ph.D-chi podvi favo zali.    
Konknni bhaxechi goroz vollkun gheun, ani Konknni bhas Romi, Devnagori ani Kon'nodd lipientlean fulchi, follchi ani udorgotik pavchi mhonn, tachea nanvar sabar prokaranchim - som'padit kelolim, lipeontor kelolim, Konknni bhas xikpachim ani bhas-xastrachim - pustokam asat.

Devnagori lipientlea Rongit Songit hea bhokti gitanchea pustokacher, Kon'nodd lipientlea Ballkanchem Raz hea ballkam-gitanchea pustokacher ani Sollavea Xekddeantlem Mhabharot Adi Porv hea purvilea god'deacher tannem aplea girest onnbhovi som'paditponnacho hat bhonvddaylo.

Jivitantlim Ghodditam, Kazule, Chirputtam, Murmure hea nanvanche, kovitechea gunnamni toptoplole tache kovitanche jhele Devnagori, Kon'nodd ani Romi lipientlean uzvadda ailole asat.
Thomas Stephens Konknni Kendrantlean uzvadda yevpi Sôd nanvachea don nemallim tancheach Som'padpiponnam khal uzvadda ailolim asat.
Konknniche eke lipientlem sahitya dusrea lipiamni lipeontor korun, lipiamni pois zalolea Konknni somaza modem pul bandpacho tannem boro proyotn kela. Kanoddi Mati Konknni Kovi ho Kon'nodd lipientlo kovitam-jhelo Fador Pratapan som'padit korun Devnagorint lipeontor kelo; Sunnem Mazor Hansta, Tornem Tornem Mornem, Magirchem Magir him Kon'nodd lipientlim Chafra D'Costachim Ek-Anki Nattkam tannme Devnagorint lipeontor kelim. Tichea Mornna Uprant hi Romi lipientli Bonaventure D'Pietrochi kadom'bori-i  som'padit korun Kon'noddant lipeontorayli.   
Konknnintlean tannem Ek-Anki Nattkacho-i prokar kelloyla. Povitr Pustokantantlea Judas patracher adarun tannem Zudas nanvachem Ek-Anki Nattok Kon'nodd ani Romi lipiamni uzvaddaylam. Hem nattok bhaxeche, vicharanche ani proyogache nodrentlean borench unchlea panvddeachem tharta. Eka unnea bhavartachea Kristi mon’xan tem nattok vachpachem-i nhoi, ani machier tacho proyog-ui pollevpacho nhoi itle khor dharechem tem nattok asa.
Konknni hi bhas-xastrache nodrentlean sopurnn zaunchi mhonn,  24 horanchea disant anik 24 horam guntun tannem sumara bhailo vavr kela, ani azun-ui korit asa. Xikpantlean bhurgeamni mullantuch thaun Konknni bhas bore ani vevosthit ritin xikchi mhonn, tanche khatir hea jezvit padrin Hansun Khellun Xikum-ia pustok toyar kelem.
 
Mullavea panvddeavelea bhurgeank Konknni bhas sarki xikounchi mhonn avoy-bapayam ani xikovpiam khatir tannme Hansun Khellun Xikum-ia pustok toyar kelem. Konknnintlean Gonnit xikche khatir bhurgeank Bhurgeancho Gonnit Sangati pustok toyar kelem. Fuddarache nodrentlean, Konknni bhas fokot Romi lipientlean  tigun urtoli oxem to ailolea disak sangta ani mhonnta. Romi lipientlean Konknni bhas xikxonnachea mollar kholayen pallam-mullam dhorunk pavum mhonn, fuddle pinddke khatir tannem Hansun Khellun Xikat nanvachem 'KG'-chea bhurgeam khatir Romi lipientlem pustok toyar kelem.

Bhas hi sonvskrutayechem protik. Konknni bhurgeamni lhanponnaruch thaun bhaxentlean apli sonvskrutay ani osmitay samballchi hea hetun, tanche khatir Fa. Pratapan Hansun Khellun Gavum-ia, Hansat Gayat Nachat him gitanchim pustokam Devnagori ani Romi lipientlean toyar kelim. Hansun Khellun Gavum-ia Bhag 1 ani 2 kessetti va siddi khatir tannem gitam boroylim. Tea bhair, Bhakti Sobhann Bhag 1 ani 2 kessetti va siddi khatir, khoinchea-i dhormachea mon'xan vaprum yeta toslim bhokti gitam-i boroylim.  Hanv ani Mhozo Dev he MP3 rupache siddi khatir-ui tannem khol axoyachim ani vixoyachim gitam boroylim.
Devonagori lipient Konknni borounche Nem', Konknni Borounchi Promann Rit (Kon'nodd Lipient), Konknni Borounchi Promann Rit (Devonagori Lipient), Kon'nodd Lipient Konknni Borounchi Promann Rit, Romi Lipient Konknni Borounchi Promann Rit, ‘TSKK Linguistic Glossary English-Konknni and Konknni-English,’ ‘TSKK Romi Lipi (TSKK Orthography:Konknni in Roman script),’ Devnagori lipientlean ‘Oxford Picture Dictionary: English-Konknni’ him bhas-xastrache nodrentlean Konknni bhas mullantlean odikuch okhondd korchim sabar moladik pustokam, tachea mona-kallzant zollpi Konknnichea mogan uzvadda ailolim asat.

Hea xivay, khoinchea-i dhormachea mon'xan vaprum yeta toslea kherit bhokti gitancho aspav aslolem tachem pustok Bhakti Sobhann nanvan uzvadd ailolem asa.

Raknno, Konkan Times, Vangddi, Amar Konknni, Sôd ani Konknni Vixvokox oxea sabar Konknni potram-masikamni ani pustokamni tachim sôd-vavrachim, molachim borovpam uzvadda ailolim asat. Tea bhair Konknni potram-masikamni khubxeo kovita-i chhapun aileat.  

Konknichea mogan tannim Ponnji ani Mongllur Akaxvannincher toxench Ponnji Durdorxonacher sabar pavtti ulovpam keleant, kovita sador keleat, mulakhati dileat, bhasabhaxent bhag ghetla.

Konknnicho ho itlo-i vavr korta-korta, Fa. Pratap Konknni xikovpiank ani unchlea panvddear xiktoleank kors dita, xikovpiam khatir Porison'vad, xibiram ani kam'sallo ghoddoun haddta. Ph.D-chea panvddear sôd-vavr korpiank to zotnayen margdorxon korta. Bharotant ani pordesant zatolea Konknni porison'vadamni, xibiramni, kam'sallamni ani zomatimni bhag gheun, paper manddun Konknni bhas tannme ontor'raxttrik panvddear legit vhelea, dekun sogott konknneank tacho bhouch obhiman dista.  

   Konknni mollar pott'tiddkin, urben, xistin, mogan ani bhaxeche buniyadi porian tannem kelolea  probhavik ani mhotvachea vavra khatir, ‘Divo’ Konknni satollea khatir takam 2004 vorsa Divo Puroskar, 2008 vorsa ‘Jivit’ masikacho Bruno Eduardo Souza Iadostik Son'man ani 2009 vorsa ‘Vavraddeancho Ixtt’ satolleacho Xennoi Gõybab Puroskar favo zalo.

Mungllurchea Raknno satolleacho, Konknni Bhasha Monddoll, Gõy, Punechea Indian Linguistic Association-ache, Trivandrumchea International Journal of Dravidian Linguistics-ache,  Manipalchea Panchakadayi mhoinealleache, Punechea Marathi Abhyas Patrika hiche, Mungllurchea Kornattok Konknni Borvpiancho Zomo, Dalgado Konknni Akademi hacho to vangddi asa.

Jezvit misionarianchi Konknni bhaxecho vavr korpachi porampora asa ti fuddem vhorpi Fa. Pratap Naik-an Konknni mollar zo bhas girest ani okhondd korpacho  sahitik ani bhas-xastracho vavr kela ani korta tem polleun, Dalgado Konknni Akademin don dis adim taka ‘DALGADO SAHITYA PUROSKAR 2011’ bhettoylo.
Taka favo zalolea Puroskar khatir sogott Konknneanchean nanvan taka porbim!


Sonvar, 17 Mars 2012

No comments:

About Me

My photo
Goa/India, Hawalli/Kuwait, Kuwait
A big e-welcome to you. Tumcam Maie-mogacho ieukar. Enjoy Life - This is not a rehearsal! Konkani uloi, boroi, vach ani samball - sodankal. Hich Goenchi osmitai ani amchem khalxelponn. Goenchi amchi Konkani bhas! Ekvottachem saddon Goenkaranchem. This is Gaspar Almeida from Parra, Bardez, Goa, based in Kuwait and am connected with the www.goa-world.com website created by Ulysses Menezes, and as Moderator of the famous first of its kind Gulf-Goans e-Newsletter (since 1994) and The Goan Forum and several Goan and Indian associations and forums and e-forums in Goa, India, Kuwait, The Middle East and worldwide.