Friday, June 4, 2010

Adle Zomnivele Khell

Adle Zomnivele Khell

- Jose Salvador Fernandes



Eke pillge koddchean dusre pillge kodde, dusre pillge koddchean tisre, tisre koddchean fuddle, oxem eke pillge thavn fuddle pillge kodde tonddim (orally), onukoronn korun, vo polleun zo khell vo songit fuddem yeta taka lok-natteo (folk theatre) vo lok-git oxem mhonntat. Hem lok-natteo konnem ani kednam rochlem, ghoddlem hachi konnakuch khobor na.


Dusrem, lok-natteont songitacho sangat gheunche khatir jim vazontoram vaportat tim khoddboddit (crude) torechim astat. Dekhik ghumott, dhol, kax, kansallim, pirluk. Songitacho sangat diunk him vazontoram vazoitat tancho avaz ami barik-sarik aikolear to hea vazontoram itloch khoddboddit asta, ani khubxe pavtti to avaz naka titlo amchea kanar ani horddeantlea kallzar legit marun amkam kimar korta.

Tisrem, lok-natteont jem uloup asta, tem ganvgirem, kheddeantlem, ‘polish’ korunk naslolem asta. Lok-natteantlim jim patram uloup kortat tim tonddak yeta toxim uloitat, tonddak yeta toxim gaitat. Dusrea utramni, lok-natteo boroylolem asona, ‘ailem toxem gailem’ oxea rupachem asta.

He, lok-natteache voile faskent Zagor ani Khell he prokar bes-bore bostat, ani teach karonnank lagun, Khell ani Zagor lok-natteo prokar oxem amchean mhonnum yeta.

Aiz jea prokarak ami zomnivele khell mhunn vollkhotanv tea prokarak adim, ‘Fell’ mhonntale; uprant tea ‘Fell’-achem ‘Khell’ zalem, ani atam odik ‘polished’ ritin tankam ‘Zomnivele Khell’ mhonntat. Kiteak hea fellank vo khellank machi asonasli, te zomnicheruch nachtale vo khelltale. Dekunuch tankam Zomnivele Khell mhunn nanv poddlem.

Don Toklean, Nicklau Martinan, Kottombichea Santiago Pereiran, Francis de Paroda zaka khellant ‘Shalibai’ hea nanvam vollkhotale, Menino Afonso, Magnier Rod-an zomnivele khell kelloile ani khelloile. Tanchea uprant, Socorro Piedade, Anton Moraes, Vitorino Pereira, Patrick Dourado, Ligorio Fernandes hannim-i hea poromporik khellank mhotvachem yogdan dilem.


Khorem mhonnlear, poilo Fell vo Khell vo Zomnivelo Khell konnem toyar kelo, tachi survat khoinchea ganvant zali, hem sodun-ui hatak lagona, nhoi mhunn konn sangonk-ui nokllo. Punn he boroinastana toyar korpache khell mat vichitr toren ube kortale. Konnn eklo apli ek kotha gheun yetalo. To ti kotha khellanchim kantaram toyar korpi mestrik sangtalo. Mestri te kothek lagu zatat toslim kantarm ghoddtalo. Uprant, to apnnem aikolole kothe pormannem, tantum anik-ui bhor ghalun khellgodde vinchun kaddtalo. Ho mestri uprant kolakaran ucharpache, kotha-vostucher adarlolo son’vad vo uloup apunn sangtalo, ani to-to khellgoddo tea son’vadant aple porim mitt-masalo bhorun uchartalo. Oxea vellar dusrea kolakaran tachea son’vadak koso zobab diunk zai to mestri porot anik ek son’vad uloun khell xikoitalo. Kolakaramni son’vadant kitlo-i masalo bhorlo mhunn xevttim kotha-vostuchi ji mukhel kolpona asli ti rakhun khell xevott meren fuddem vhorop gorjechem aslem.

- Khellantlea son’vada ani tachea kolakaram vixim anik ek gozal sangpak zai. Kolakar son’vad uchartana, tanche modem zo konn koddok son’vad uloun dusrea kolakarachea tonddak chavi kortalo, toch lokache vo khell polleupeanche nodrentlean boreantlo boro vo ut’tom kolakar mhunn nanvak pavtalo.

- Hea Konknni bhaxentlea Khellanchi modd khuinchi astali tacho som’bond he khell Gõychea khuinchea vattarantle khellam mestri xikoitale vo te khuinchea vattarantlean nirmann zatale tache kodde asa.

- Poromporik khell chodd korun Saxtti talukentlea Ban’navle, Chinchonnem, Kunkolle, Padd’dde, Chandra, adi. ganvamni zatale ani heach talukeantle mestri khell xikoitale. Minguel Fernandes zaka fuddem vochun Khaddio Minguel vo Kurddo Minguel mhunn vollkhotale, taka khellam mollar khellanchea Patxayancho Patxay mhunn pachartale. To ganvan Chinchonnechea Durgecho aslo, Don Toklo ho Kolvacho aslo, Anton Mari ho Oll’llecho aslo. Santiago Pereira Kottombicho, Magnier Rod Kolvacho, Socorro Piedade Vernem Pirnnicho, Anton Moraes, Ligorio Fernandes, Patrick Dourado Ban’navleche, Vitorino Pereira Utordecho, oxe sabar zann mestri Saxttintle asle. Saxtti talukeantle, ani tantuntlea tantum te ganvgirea vattarantle asle mhonntoch, tea mestirinchea khellamni Saxtti moddicho vapor zatalo. Khellant vaporloli modd zorui Saxttichi astali, torui sogllim patram aplea bhesa pormannench uloitalim. Dekhik, khellantlo bhattkar aplea munddkara thaim uloitana Kudd’ttorechea vo Lottlechea Bam’nna porim oso uloitalo - “Kitem re Jaki? Rati ghara yetana, tujea cheddean mhoje choilek bhivoili khuim mure?” Punn tich gozal dog munddkar uloitat tednam choliechea zagear “cheddvak bhivoilem” oxem mhonntale.

Fellamni vo khellamni jim gitam astalim tim sobhavik ritin vo gitak kan diun te khellantle songitkar songit vazoitale. Ani gitache je sur astale, tea surank jem songit astalem tem legit ganvgirem, kheddeantlem koxem astalem.

Voir khellantle boliecho ul’lekh kela. Khellachea gitantlea utranchi-i tich boli vo modd disun yeta, ani taka lagun tem git khellank mudier thik koxem sobta.

Survatechea kallant Karnavalachea tin disamni zaupi hea Fellantlim vo khellantlim jim gitam astalim tim khellache kotha-vostucher adarlolim astalim: Aiz tiatramni zoxim veg-vegllea vixoyachem gitam astat toxim asonaslim.


Tin partincho ek khell asta. Part mhonnlear purai khellacho ek bhag. Ho ek bhag mhonlear ek svotontr khell astalo. Oxem hea khellant tin sovtontr, ekameka kodde kosloch som’bond nastana tin parteo astaleo. Hea tin partincho ek sancho mhonnlear, ek khell. Khellantli dor ek part ek vo dedd voranchi astali.

Aiz konknni tiatr machier khell-tiatr mhunn zo prokar cholta to zomnivelea khellantleanuch aila mhonnunk zai. Hea poromporik ani adlea khellanchi boreach promannan pik zaunk lagli tednam, hea khellancheo spordha ghoddun haddunk lagle. Tantuntlean, eka khellacho mestri dusrea khellachea mestri poros ap-aplea khellantlean tank dakoupache proyotn korunk lagle. Oxea vellar spordhe khatir fokot donuch, svotontr oxeo parteo astaleo. Punn uprant, zaka “The Shakespeare of Konknni Stage’ mhonn pachartale ani azun-ui pachartat tea sorgest Rosario Rodrigues-an don partincho ekuch ‘plot’ korun ani kotha-vostuk lagu zaupi odik kant ani vinod ghalun ekuch vixoyacher adarlolo khell don bhagamni machier dakhoupak survat keli. Takach khell-tiatr mhonntat.

Nattkank vixoyanchi xim’ na, tech toren hea Zomnivelea Khellank-ui vixoyachem bondon naslem, vo na. Hea khellamni kuttumbik, mogache, kazaranche, onoitikponnache, bhattkar-munddkarache, somazache, desache, Gõyche, advogadanche, dhormik, adi. oxe sabar vixoy astale. Hem sogllem tea khellanchea nanvamvelean disun yetalem. Dekhik, Ghatki Bhoinn, Beiman, Hanv Afrikanist, Xamaim, Noxibantlem Kazar, Visvaxi Ghorkarn’n, Angovnn, Gõycho Khambo, Igorjecho Pedo, Kettkar Kistod, Vhoddponnachi As, adi. him sogllim nanvam tea khellanchem soimb dakoitat.



(c)Jose Salvador Fernandes
www.goa-world.com

Sonvar, 5/6/2010

Exclusive to www.goa-world.com
& Gulf-Goans e-Newsletter

__________________

http://aitaracheokaskuleo.blogspot.com/

No comments:

About Me

My photo
Goa/India, Hawalli/Kuwait, Kuwait
A big e-welcome to you. Tumcam Maie-mogacho ieukar. Enjoy Life - This is not a rehearsal! Konkani uloi, boroi, vach ani samball - sodankal. Hich Goenchi osmitai ani amchem khalxelponn. Goenchi amchi Konkani bhas! Ekvottachem saddon Goenkaranchem. This is Gaspar Almeida from Parra, Bardez, Goa, based in Kuwait and am connected with the www.goa-world.com website created by Ulysses Menezes, and as Moderator of the famous first of its kind Gulf-Goans e-Newsletter (since 1994) and The Goan Forum and several Goan and Indian associations and forums and e-forums in Goa, India, Kuwait, The Middle East and worldwide.